Er zijn veel ingrijpender en ernstiger zaken die ons allemaal bezig houden maar toch, ook rond de CAO Openbare Bibliotheken gaat de worsteling verder. De onderhandelingen lopen nu al jaren, maar lopen telkens weer vast op een paar belangrijke geschilpunten:
- de toeslag voor het werken op zondag: de VOB wil die verlagen tot 25%, FNV en CNV houden vast aan de huidige 70% en willen eigenlijk juist een verbreding nu bibliotheken ook op andere dagen steeds langer open blijft.
- een goede werktijdenregeling: de VOB wil voor de werkgevers de ruimte om de werktijden vast te stellen vergroten, FNV en CNV willen juist een betere balans tussen werk en privé en daarvoor is meer grip van de werknemer op zijn werktijden nodig. De VOB wil in de CAO vast leggen dat de werkgever het definitieve rooster pas uiterlijk 7 dagen van te voren bekend hoeft te maken. Daarmee wordt de balans tussen werk en privé juist verder verstoord.
Even een kleine herhaling:
Vanaf 2016 wordt gesproken over de noodzaak om tot één CAO voor Bibliotheken en Kunsteducatie te komen met als beoogde ingangsdatum 1-7-2019. Naar mate die datum dichterbij kwam werd steeds duidelijker dat dit niet eenvoudig zou zijn omdat beide CAO’s grote verschillen kennen. Bovendien groeide de twijfel aan nut en noodzaak van zo’n gezamenlijke CAO. In een enquête gaven de FNV-leden werkzaam in de bibliotheekwereld massaal aan dat zo’n CAO alleen aanvaardbaar is als dat niet gepaard gaat met verslechteringen t.o.v. de huidige CAO Openbare Bibliotheken. Dat was duidelijk maar het maakte de onderhandelingen niet makkelijker.
Najaar 2019 kwamen de werkgevers uiteindelijk met een ‘eindbod’ met daarin een aantal duidelijke verslechteringen zoals verlaging van de zondagstoeslag van 70% naar 25% en meer ruimte voor de werkgevers om werktijden vast te stellen (en dus meer onzekerheid voor werknemers). Dat eindbod werd door de FNV-leden duidelijk afgewezen (met 61,5%)! Verdere onderhandelingen hebben daarna alleen tot voorstellen voor een ‘verzachtende’ overgangsregeling geleid: afbouw van de toeslag naar 25% met een tijdelijke toeslag voor mensen die nu op zondag werken (en dus een toeslag van 70% krijgen). Naast die zondagstoeslag vormt ook de looptijd van de huidige CAO daarbij een knelpunt. Officieel liep de oude CAO tot 1-7-2017 maar deze is verlengd tot 1-7-2020. De WOB weigert tot een nieuwe verlenging te komen en is alleen bereid te praten over een ‘overgangs-CAO’ tot 1-7-2021 als er dan ook een definitieve afspraak is dat er per 1-7-2021 één CAO voor bibliotheken èn kunsteducatie ligt. Anders géén CAO en b.v. géén loonsverhogingen. Het lijkt veel op een pat-stelling.
Hoe nu verder?
Eind maart is de (FNV-) brancheraad gevraagd om zich uit te spreken over ‘hoe nu verder’. Dit heeft geleid tot een nieuw voorstel aan de VOB om uit de impasse te komen. De FNV stelt nu voor om wèl tot één CAO te komen maar daarin op te nemen dat de arbeidsvoorwaarden voor Bibliotheken en die voor Kunsteducatie ieder ongewijzigd blijven in afwachting van een brede ‘harmonisatie’ die later moet volgen. Bij die gelijktrekking van alle arbeidsvoorwaarden worden dan àlle verschillen (dus ook de 70% toeslag) door geven en nemen gelijk getrokken (‘uitgeruild’). De VOB is zich nu over dit voorstel aan het beraden en 20 mei worden de onderhandelingen voortgezet.
Voor de korte(re) termijn lijkt dit een goede oplossing. Voor de lange termijn zijn er echter wel grote risico’s aan verbonden, de FNV zegt nu immers toe bereid te zijn tot een uitruil van arbeidsvoorwaarden, geven en nemen. De leden hebben zich in de eerder genoemde enquête uitdrukkelijk uitgesproken tegen iedere verslechtering van hun arbeidsvoorwaarden. Dat is moeilijk te rijmen met een uitruil. En een weg terug is er straks nauwelijks meer als beide CAO’s definitief zijn samengevoegd.
Nog één opvallend punt: in de stukken wordt niet meer gesproken over die werktijdenregeling en met name die roosters die pas 7 dagen van te voren bekend zouden hoeven te zijn. Zou dat punt van tafel zijn of zouden we straks werkelijk nog minder ruimte krijgen om ons privé leven naar eigen inzichten vorm te geven? Dan zou de balans werk-privé nog verder verstoord i.p.v. verbeterd worden . . . .
Voor meer informatie verwijzen we naar de FNV-site met het eindbod oktober 2019 van de werkgevers en het standpunt november 2019 van de Brancheraad daarover. Het laatste document van de Brancheraad (maart 2020) is hier te vinden.
Wordt ongetwijfeld vervolgd.
